โรคมือเท้าและปาก
โรคมือเท้าและปากหรือ “Hand, Foot, and Mouth Disease (HFMD)” เป็นอาการป่วยที่เกิดขึ้นกับเด็กทารกและ เด็กเล็ก โดยจะมีอาการเป็นไข้ เจ็บปาก มีพื้นและเม็ดพุพอง บนผิวหนัง อาการของโรคมือเท้าและปากจะเริ่มด้วยการมีไข้ เบื่อ อาหาร และเจ็บคอ อยู่บ่อยครั้ง
1-2 วันหลังจากที่มีอาการไข้ ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการเจ็บปาก มีจุดแดงเล็ก ๆ และพัฒนาเป็นเม็ดพุพอง และบ่อยครั้งที่เม็ด พุพองเหล่านั้นกลายเป็นแผลเปื่อยพุพอง แผลดังกล่าวมัก ปรากฏอยู่ตามลิ้น เหงือก และกระพุ้งแก้ม ผดผื่นที่ขึ้นอยู่ตาม ผิวหนังจะลุกลามเป็นเวลา 1-2 วัน โดยจะมีจุดแดง บางจุดอาจพัฒนาไปเป็นเม็ดพุพอง ฝนดังกล่าวจะไม่มีอาการคัน มัก ปรากฏตามฝ่ามือ มือ ฝ่าเท้า และเท้า บางรายอาจปรากฏผล พื้นที่ก้น ผู้ป่วยที่เป็นโรคมือเท้าและปากอาจมีเพียงผดผื่นหรือ แผลพุพองในปากเท่านั้น
โรคมือเท้าและปากเป็นโรคเดียวกับโรคเท้าและปาก (Foot and-Mouth Disease) หรือไม่
ไม่ใช่ โรค HFMD แตกต่างจากโรคเท้าและปากที่เกิดขึ้น กับวัวควาย แกะ หรือหมูโดยสิ้นเชิง แม้ว่าโรคทั้งสองจะมีชื่อที่ คล้ายกัน แต่โรคทั้งสองกลับไม่มีความเกี่ยวข้องกันเลยแม้แต่น้อย และยังมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสคนละชนิดอีกด้วย
HFMD เป็นโรคร้ายแรงหรือไม่
โดยทั่วไปแล้วไม่ คนที่เป็นโรคดังกล่าวจะหายดีหลังจากที่ เข้ารับการรักษาทางการแพทย์ อาการของโรคจะหายไปภายใน 7 - 10 วัน โรค HFMD อาจเกี่ยวข้องกับเชื้อจุลินทรีย์ซึ่งเป็น สาเหตุทำให้เกิดอาการไข้ ปวดศีรษะ คอแข็ง ปวดหลัง และ จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเป็นเวลา 2-3 วัน
อะไรเป็นสาเหตุของโรค HFMD
เชื้อไวรัสจำนวนมากเป็นสาเหตุของโรค HFMD สาเหตุที่ ทำให้เกิดโรคที่พบมากที่สุดคือเชื้อ Coxsackievirus A16 ในบาง ครั้งสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคอาจเป็น Enterovirus 71 ซึ่งเป็นเชื้อโรคอีกสายพันธุ์หนึ่ง Coxsackievirus Acoxsackieviruses เป็น สมาชิกของกลุ่มไวรัสที่มีชื่อว่า Enteroviruses ซึ่งประกอบไปด้วย Polioviruses, Coxsackieviruses uaz Echoviruses
HFMD เป็นโรคติดต่อหรือไม่
ใช่ HFMD เป็นโรคที่มีการระบาดพอประมาณ การ ระบาดจะแพร่จากคนหนึ่งไปยังอีกคนหนึ่งด้วยการสัมผัสโดยตรง ผ่านทางของเหลวที่หลั่งออกมาจากน้ำมูก เสลด หรืออุจจาระ ที่มาจากคนที่ติดเชื้อ คนคนหนึ่งจะมีโอกาสแพร่เชื้อมากที่สุดใน ช่วงอาทิตย์แรกของการป่วย โรค HFMD จะไม่แพร่กระจายจาก สัตว์เลี้ยงหรือสัตว์ชนิดอื่น ๆ ไปสู่คนแต่อย่างใด
ผู้ป่วยจะแสดงอาการเมื่อไหร่หลังจากที่ติดเชื้อโรคแล้ว
ผู้ป่วยจะแสดงอาการออกมาหลังจากที่ติดเชื้อไปแล้ว 3-4 วัน โดยอาการไข้จะเป็นอาการแรกของโรค HFMD
ใครบ้างทีมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรค HFMD
โรค HFMD มักเกิดขึ้นกับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 10 ปี แต่ ผู้ใหญ่ก็อาจมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคด้วยเช่นกัน ทุกคนมี ความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ การติดเชื้อจะส่งผลกระทบต่อระบบ ภูมิคุ้มกันของร่างกายHFMD เกิดขึ้นเมื่อไหร่และที่ไหน?
โรค HFMD จะมีการระบาดเป็นวงกว้าง และจะมีการ ระบาดมากยิ่งขึ้นในฤดูร้อน และต้นฤดูหนาว
การวินิจฉัยโรค HFMD
โรค HFMD เป็นหนึ่งในโรคติดต่อที่มีผลทำให้เกิดอาการ เจ็บปาก สาเหตุอื่นของโรคคือการติดเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของ โรคผิวหนังพุพอง ซึ่งจะเป็นสาเหตุทำให้ปากและเหงือกอักเสบ (ในบางครั้งเราเรียกอาการนี้ว่า Stomatitis ) แพทย์สามารถแยก ความแตกต่างกันระหว่างโรค และอาการเจ็บปากโดยดูจากอายุ ของผู้ป่วย ลักษณะของอาการที่รายงานโดยผู้ป่วยหรือพ่อแม่ ของผู้ป่วย และลักษณะของผดผื่นและอาการเจ็บปากที่ตรวจพบ ในบางครั้งหมอจะส่งตัวอย่างอุจจาระของผู้ป่วยเพื่อไปตรวจสอบหา สาเหตุของอาการป่วย โดยการทดสอบดังกล่าวจะต้องใช้เวลา 2-4 อาทิตย์
วิธีรักษาและป้องกันโรค HFMD
ไม่มีวิธีการรักษาโรค HFMD ที่แน่นอน ผู้ป่วยจะได้รับ การรักษาตามอาการที่ปรากฏ อันได้แก่ อาการไข้ อาการปวด แผลพุพองในปาก วิธีป้องกันการติดเชื้อคือการล้างมือให้สะอาด อยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากที่เข้าห้องน้ำ